สัญลักษณ์ และความหมายของธงชาติลาว แบบปัจจุบันเริ่มใช้มาตั้งแต่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2518 ซึ่งเป็นวันสถาปนา
ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีลักษณะตามที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งสาธาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว หมวดที่ 10 มาตราที่ 91 ดังนี้
“ธงชาติของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นธงพื้นสีคราม, แถบแดง, และวงเดือนสีขาวอยู่กึ่งกลางของธง
ชาติ ความกว้างของธงเท่ากับสองส่วนสามของความยาว, ความกว้างขอบแถบสีแดงแต่ละข้างเท่ากับกึ่งหนึ่งของแถบ
สีคราม และวงเดือนสีขาวกว้างเท่ากับสี่ส่วนห้าของความกว้างแถบสีคราม
ธงนี้มีชื่อเรียกในภาษาลาวว่า “ธงดวงเดือน” ได้รับการออกแบบขึ้นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดย มหาสิลา วีระวงส์ นักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่ของชาวลาว
ธงนี้เป็นหนึ่งในธงของประเทศที่ปกครองด้วยรัฐบาลคอมมิวนิสต์ ที่ไม่มีสัญลักษณ์รูปค้อนเคียวของของขบวนการ
คอมมิวนิสต์สากล ซึ่งมีอยู่น้อยมาก
ความหมายของธงชาติลาว
- สีแดง หมายถึง เลือดแห่งการต่อสู้เพื่ออิสรภาพของชาวลาว
- สีน้ำเงิน หมายถึง ความมั่งคั่งอุดมสมบูรณ์ของชาติ
- พระจันทร์สีขาว เป็นสัญลักษณ์ของดวงจันทร์ลอยเด่นเหนือลำน้ำโขง และหมายถึงเอกภาพของชาติภายใต้การ
ปกครองของรัฐบาลพรรคประชาชนปฏิวัติลาว (พรรคคอมมิวนิสต์ลาว) หรือหมายถึงการกลับมารวมกันอีกครั้ง
ของชาวลาวสองฝั่งโขง
ประวัติความเป็นมาของธงดวงเดือน
ในอดีตช่วงปี พ.ศ. 2488 นั้น ภายหลังจากญี่ปุ่นยอมแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 แล้ว ขบวนการลาวอิสระได้ประกาศให้ประเทศลาวเป็นเอกราชจากฝรั่งเศส และประกาศจัดตั้งรัฐบาลลาวอิสระ โดยใช้ธงนี้เป็นสัญลักษณ์ในการเคลื่อนไหวแต่ 6 เดือนให้หลัง
ต่อมาฝรั่งเศสก็กลับเข้ามาปกครองลาวซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของอินโดจีนฝรั่งเศส และล้มรัฐบาลลาวอิสระลง (ได้ให้เอกราชแก่ลาวภายหลังในปี พ.ศ. 2498 ลาวจึงปกครองตนเองด้วยระบอบประชาธิปโตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข) ธงนี้ก็ได้ถูกนำมาใช้เป็นสัญสัญลักษณ์ของขบวนการปะเทศลาวแทน ซึ่งขบวนการนี้จัดตั้งโดยผู้นำขบวนการลาวอิสระส่วนหนึ่ง ที่นิยมแนวคิดทางการเมืองฝ่ายซ้าย ภายใต้การนำของ เจ้าสุภานุวงศ์
เมื่อขบวนการปะเทศลาวเคลื่อนไหวปลดปล่อยลาว ล้มล้างรัฐบาลระบอบกษัตริย์ และจัดตั้งรัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์ปกครองประเทศสำเร็จ ธงนี้ก็ได้รับการรับรองให้เป็นธงชาติของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวอย่างเป็นทางการในวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2518
ธงชาติลาวสมัยพระราชอาณาจักรลาว
ธงชาติลาว 2495-2518
ธงชาติลาวสมัยพระราชอาณาจักรมีลักษณะเป็นธงรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสีแดง มีรูปช้างเอราวัณ 3 เศียรสีขาวยืนอยู่
บนแท่น 5 ชั้นภายใต้พระมหาเศวตฉัตร 9 ชั้น ธงนี้ใช้เป็นธงชาติลาวในช่วงปี พ.ศ. 2495 ถึง พ.ศ. 2518 ปัจจุบันนี้ ขบวนการลาวฝ่ายขวานิยมกษัตริย์ยังใช้เป็นสัญสัญลักษณ์ของการเคลื่อนไหวเพื่อสร้างประชาธิปไตยในลาว และการคงอยู่ของรัฐบาลพระราชอาณาจักรลาวพลัดถิ่น
สัญลักษณ์ที่ปราญในในธงชาติลาวสมัยพระราชอาณาจักรลาว มีความหมายดังต่อไปนี้
- รูปช้างเอราวัณ 3 เศียร หมายถึง เอกภาพของชาติ อันเกิดจากการรวมราชอาณาจักรลาวล้านช้างในอดีต 3
อาณาจักร คือ ราชอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง, ราชอาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ และราชอาณาจักรล้าน
ช้างจำปาสัก เข้าเป็นราชอาณาจักรลาวเพียงหนึ่งเดียว ภายใต้การปกครองของราชอาณาจักรล้านช้างร่มขาว
หลวงพระบาง - รูปพระมหาเศวตฉัตร หมายถึง เขาพระสุเมรุอันเป็นศูนย์กลางของจักรวาลในศาสนาพุทธ
- พื้นธงสีแดง หมายถึง เลือดของประชาชนลาว
- ท่ายืนของช้างเอราวัณ หมายถึง กฎหมายของชาติ
สมัยฝรั่งเศสปกครอง
ธงชาติลาวสมัยตกเป็นรัฐในอารักขาของฝรั่งเศส
ในสมัยที่ฝรั่งเศสปกครองลาวในฐานะอาณานิคมอยู่นั้น ธงนี้จะมีรูปธงชาติฝรั่งเศสขนาดเล็กอยู่ที่มุมธงด้านติด
คันธงอยู่ด้วย เพื่อแสดงฐานะความเป็นเจ้าอาณานิคมของฝรั่งศสที่มีต่อประเทศลาว