พันคำ วิพาวัน (ลาว: ພັນຄຳ ວິພາວັນ, เกิดวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2494) อดีตนายกรัฐมนตรีลาวตั้งแต่ปี 2564 ถึง 2565 จากการเลือกตั้งในกองประชุมครั้งปฐมฤกษ์สภาแห่งชาติลาวชุดที่ 9 ก่อนหน้านี้ดำรงตำแหน่งรองประธานประเทศลาวในปี พ.ศ. 2559 และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการและนายกสมาคมมิตรภาพลาว-เวียดนาม เกิดที่ แขวงหัวพัน
| วันเข้ารับตำแหน่ง | วันออกจากตำแหน่ง | รวมเวลาดำรงตำแหน่ง | สมัยประธานประเทศ |
|---|---|---|---|
| 12 มี.ค. 2021 | 30 ธ.ค. 2022 | 1 ปี 283 วัน | ท่านทองลุน สีสุลิด ประธานประเทศลาว คนที่ 7 |
ดร.พันคำ วิพาวัน เกิดวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2494 ณ บ้านกอง เมืองซำเหนือ แขวงหัวพัน ชนเผ่าไต เมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2511 ได้เข้าร่วมพรรคประชาชนปฏิวัติลาว และได้รับเลือกเป็นสมาชิกสมบูรณ์อย่างเป็นทางการของพรรคประชาชนปฏิวัติลาวเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2519[4]สำเร็จการศึกษามัธยมศึกษาปีที่ 6 เริ่มเข้าเป็นรัฐกรของกระทรวงศึกษา กีฬาและธรรมการ และสำเร็จการศึกษาปริญญาเอกสาขาวิชาทฤษฎีมากซ์-เลนิน วิทยาศาสตร์ เขามีบทบาทอย่างมากในด้านการศึกษาโดยได้ดำรงตำแหน่งสำคัญในด้านการศึกษา จนได้รับเลือกตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการและกีฬา ในรัฐบาลชุดที่ 7 ภายใต้การนำของนายทองสิง ทำมะวง นายกรัฐมนตรี หลังรัฐบาลชุดที่ 7 หมดวาระลง เมื่อวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2559 เขาได้รับเลือกเป็นรองประธานประเทศในสมัยกองประชุมสภาแห่งชาติชุดที่ 8 และเมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2564 เขาได้รับการพิจารณารับรองจากกองประชุมครั้งปฐมฤกษ์ของสภาแห่งชาติชุดที่ 9 ให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 18 ในรัฐบาลชุดที่ 9[5] ในโอกาสเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ดร.พันคำ วิพาวัน ได้กล่าวปฏิญาณตนว่า
ลาว: ຈະເຊີດຊູມານະຈິດປະຕິວັດບຸກໃຫ້ສູງກວ່າເວລາໃດຫມົດ ເພື່ອຮ່ວມກັບສະມາຊິກລັດຖະບານ ຊຸດທີ IX ປະຕິບັດຫນ້າທີ່ຂອງຕົນໃຫ້ດີ ເທົ່າທີ່ຈະດີໄດ້ ພາຍໃຕ້ລັດຖະທໍາມະນູນ ແລະກົດຫມາຍ ຂອງ ສປປ ລາວ ແລະພ້ອມທີ່ຈະອຸທິດ ທຸກເຫື່ອເເຮງ, ສະຕິປັນຍາ ເເລະຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດຂອງຕົນ ເຂົ້າໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ດ້ວຍຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງ ເເລະຈະບໍລິສຸດໃຈ ເພື່ອຮ່ວມກັບຄະນະນໍາຂອງພັກ ແລະ ລັດ ທັງສູນກາງແລະທ້ອງຖິ່ນ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງພັກ ຄັ້ງທີ XI, ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມເເຫ່ງຊາດ 5 ປີ ຄັ້ງທີ IX ເເລະບັນດາມະຕິຕົກລົງຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃຫ້ປະສົບຜົນສໍາເລັດເປັນຢ່າງດີ.[6]แปล: จะเชิดชู มานะ จิตปฏิวัติ รุกให้สูงกว่าเวลาใดทั้งหมด เพื่อร่วมกับสมาชิกรัฐบาลชุดที่ 9 ปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดี เท่าที่จะดีได้ ภายใต้รัฐธรรมนูญและกฎหมายของสปป.ลาว และพร้อมที่จะอุทิศ ทุกเหงื่อ แรง สติปัญญา และความรู้ความสามารถของตน เข้าในการปฏิบัติหน้าที่ด้วยความรับผิดชอบสูง และบริสุทธิ์ใจ เพื่อร่วมกับคณะนำของพรรคและรัฐ ทั้งศูนย์กลางและท้องถิ่น จัดตั้งปฏิบัติมติกองประชุมใหญ่ของพรรคครั้งที่ 11 แผนพัฒนาเศรษฐกิจ-สังคมแห่งชาติ 5 ปี ครั้งที่ 9 และบรรดามติตกลงของประชุมสภาแห่งชาติ ชุดที่ 9 ให้ประสบผลสำเร็จเป็นอย่างดี
หลังจากที่เข้ารับตำแหน่ง ดร.พันคำ วิพาวันได้รับความเห็นชอบและร่วมกับคณะบริหารของประธานประเทศ ดร.ทองลุน สีสุลิด ในการเข้าตำแหน่งรองนายกของสปป.ลาวนั้น ประเทศลาวได้เผชิญสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 แม้ว่าทางรัฐบาลลาวจะรับมือกับปัญหาการแพร่ระบาดของโควิด-19 ได้ดีเป็นอันดับต้นๆของอาเซียน แต่ผลกระทบจากการแพร่ระบาดได้ส่งผลให้ประเทศได้เกิดปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจ ด้านอัตราค่าเงินกีบเฟ้อสูง ทำให้ค่าครองชีพและค่าแรงต่ำ อีกทั้งยังประสบปัญหาขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิง
30 ธันวาคม พ.ศ. 2565 ที่ประชุมสมาชิกสภาแห่งชาติ ชุดที่ 9 ดร. พันคำ วิพาวัน ได้ตัดสินใจลาออกจากตำแหน่งเพื่อเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อการแก้ไขปัญหาภาวะเศรษฐกิจของลาว โดยเขาได้ขึ้นกล่าวต่อกองประชุมสภาฯ ว่า ได้ขอลาออกจากตำแหน่งนายกฯ สืบเนื่องจากมีปัญหาสุขภาพ และขอส่งต่อภารกิจให้นายกฯคนใหม่ แก้ปัญหาเศรษฐกิจของชาติต่อไป
โดยที่ประชุมสมาชิกสภาได้มีมติเห็นชอบอย่างด้วยเสียงส่วนใหญ่ ให้แต่งตั้งสอนไซ สีพันดอน รองนายกรัฐมนตรี ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีแทน
ที่มา: Wikipedia